گفتمان قدرت و ساز و کارهای تکنولوژی انضباطی مطالعه موردی: قصه های مجید

گفتمان قدرت و سازوکارهای تکنولوژی انضباطی مطالعه موردی: «قصههای مجید» چکیده: قدرت را نباید به یک ساختار یا نهاد واحد تقلیل داد. قدرت فرایندی است، که در همة مناسبات و در ظریفترین سازوکارهای تبادل اجتماعی جریان دارد و بر آنها تأثیر میگذارد؛ قدرت با تولید گفتمان، ایجاد لذت میکند و با صورتبندیهای معرفتی ـ زبانی، نظامهای فکری و حقیقت خلق میکند و پروژة سوژهشدگی را اجرایی مینماید. گفتمان قدرت با مفصلبندی گزارههای خود در پیکرة جامعه، در پیوندی انداموار با مراقبتهای سلسلهمراتبی، نوعی دیدهبانی قدرت را شکل میدهد. این جستار با تکیه بر اندیشههای میشل فوکو، ـ در بافت قدرت مدرن و گفتمان قدرت ـ به تحلیل چگونگی کارکرد و نقش قدرت انضباطی در نهاد مدرسه، که مکان مناسبی برای اعمال تکنولوژی انضباطی است، میپردازد و با تحلیل «قصههای مجید» هوشنگ مرادی کرمانی، نشان میدهد، که چگونه گفتمان قدرت با استراتژیهای خاص زبانی و با چیدمان گزارهها و تکرار و تثبیت ٱنها در ساختار سلسلهمراتبی(مدیر، ناظم، معلم و بیبی، مادربزرگ مجید) به مفصلبندی گزارههای خود میپردازد و درس ریاضی و همبستههای معنایی آن را در مرکز گفتمان قدرت انضباطی قرار میدهد. تکنولوژی انضباطی با اصل رؤیتپذیری هم امکان مجازات انضباطی(تعذیب، تنبیه و امتحان) را برای تربیت بدنهای رام و بهنجارسازی محقق میسازد و هم دانشآموزان را در ردههای ضعیف، زرنگ، باهوش، کودن و... شبکهبندی میکند(نگاه پایگانمند)، البته مجید به شگردهای مختلف در برابر فشار گفتمانی، مقاومت میکند و گفتمان قدرت نیز از این مقاومتها و سریپچیها استقبال میکند. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ